S SERİSİ ( S TİPİ ) RAY, RAYLAR  Diğer Tip Raylar

Demiryollarında kullanım için özel olarak geliştirilmiş, dikey dayanıklığı yüksek, yatay dayanıklığı ise düşük raylardır.

Bu tip rayların yan yatmaması için zeminle olan bağlantısı önemlidir. Yan taraflardan gelen kuvvetlere karşı hassastır. İnce kısım (E) boyun kalınlığı ise en zayıf olduğu nokta olarak kabul edilmektedir. 

Korozif ortamlarda boyun kısmı eriyen, bu kısımlarda çökme – yamulma yapan raylar, söz konusu rayların korozif ortamlara uygun olmadığını gösterir.  S serisi ve diğer tip rayların zemine bağlantıları krapolarla sağlanır. Bu tiplerdeki raylar zemine kaynatılmaz.

RAY TİPİ

NORMU

C

B

H

E

KG/M

S10

DIN 5901-1995-11

34

54

74

8

10

S14

DIN 5901-1995-11

38

70

80

9

14

S20

DIN 5901-1995-11

44

82

100

10

20

S24

DIN 5901-1995-11

53

90

115

10

24


Rayın Kimyasal Bileşimleri ve Ray Sertleştirmeleri

Ray çeliğinin bileşiminde demirden başka karbon, silis, manganez, fosfor ve kükürt bulunur. Bunlardan karbon, silis ve manganezin belli miktarlarda bulunması, rayı daha mukavemetli hâle getirmesi açısından faydalıdır. Fosfor ve kükürt ise çelik bünyesinden tamamen çıkarılamayan zararlı elementlerdir.

 Karbon; çeliğin mukavemetini artırır ancak malzemenin daha gevrek olmasına neden olur. Ray çeliği içindeki karbon miktarı on binde 40-60 arasında olmalıdır.

 Silis: çeliğin oksidasyonunu zorlaştıran bir element olup ayrıca malzemenin daha akıcı, yoğun ve ince zerreli, homojen olmasına neden olur. Ray çeliği içindeki silis miktarı on binde 35-50 arasında olmalıdır.

Manganez; çeliği sert ve mukavemetli yapar. Ray çeliği içindeki manganez miktarı karbonun 2-3 katı, on binde 80-210 arasında olmalıdır.

 Fosfor; çeliğin daha sert olmasını sağlamasına rağmen elastikiyetin azalmasında karbondan daha çok etkilidir. Bu nedenle ray çeliği içindeki fosfor miktarı on binde 3-8’den fazla olmamalıdır.

 Kükürt; ray çeliğinin içinde kükürt bulunması istenmez. Ancak tamamen çıkarılmasındaki zorluklar nedeniyle on binde 6’ya kadarı kabul edilir.